Trong bối cảnh người tiêu dùng ngày càng quan tâm đến an toàn thực phẩm, còn thị trường quốc tế thì siết chặt các tiêu chuẩn nhập khẩu, thì truy xuất nguồn gốc không còn là “lựa chọn”, mà đã trở thành yêu cầu bắt buộc đối với sản phẩm thủy sản. Đối với ngành thủy sản – một ngành mũi nhọn của Việt Nam – việc áp dụng công nghệ truy xuất nguồn gốc thủy sản không chỉ giúp nâng cao uy tín thương hiệu, mà còn tạo lợi thế cạnh tranh trên thị trường toàn cầu.
Mục Lục
Truy Xuất Nguồn Gốc Thủy Sản Là Gì?
Truy xuất nguồn gốc thủy sản là quá trình thu thập, ghi chép và quản lý tất cả thông tin liên quan đến quá trình nuôi, chế biến, vận chuyển và phân phối thủy sản – từ ao nuôi đến bàn ăn.
Nói đơn giản: Khi người tiêu dùng quét mã QR hoặc nhập mã sản phẩm, họ có thể biết được:
-
Tôm/cá được nuôi ở đâu, ngày nào?
-
Sử dụng giống, thức ăn gì?
-
Có sử dụng thuốc hay hóa chất cấm không?
-
Sản phẩm được chế biến tại đâu, có đạt tiêu chuẩn an toàn?
Các Công Nghệ Truy Xuất Nguồn Gốc Thủy Sản Phổ Biến Hiện Nay
Mã QR / Mã vạch thông minh
-
In trực tiếp trên bao bì.
-
Người dùng chỉ cần quét bằng điện thoại để xem thông tin chi tiết về nguồn gốc sản phẩm.
-
Thường kết hợp với website truy xuất và cơ sở dữ liệu đám mây.

Công nghệ Blockchain
-
Công nghệ truy xuất nguồn gốc thủy sản cơ chế Blockchain sẽ ghi lại mọi bước trong chuỗi cung ứng bằng các “khối dữ liệu” không thể sửa đổi.
-
Tăng tính minh bạch và niềm tin, nhất là khi xuất khẩu sang thị trường EU, Mỹ, Nhật.
-
Đảm bảo dữ liệu không thể bị can thiệp hay làm giả.
Hệ thống IoT và cảm biến
-
Công nghệ truy xuất nguồn gốc thủy sản theo hệ thống IoT – Ghi nhận nhiệt độ, độ mặn, oxy, pH, thức ăn… trong quá trình nuôi.
-
Tự động đồng bộ dữ liệu lên phần mềm truy xuất.
-
Cho phép giám sát từ xa và theo thời gian thực.
Xem thêm: Ứng dụng AioT trong ngành nuôi thủy sản
Phần mềm quản lý chuỗi cung ứng thủy sản
-
Công nghệ truy xuất nguồn gốc thủy sản dưới dạng phần mềm quản lý giúp ghi chép quá trình nuôi, thu hoạch, chế biến và vận chuyển.
-
Quản lý từng lô hàng, từng mẻ tôm/cá với độ chi tiết cao.
-
Một số phần mềm phổ biến tại Việt Nam: TE-FOOD, TraceVerified, iCheck, CheckVN…
Lợi Ích Khi Áp Dụng Công Nghệ Truy Xuất Nguồn Gốc Thủy Sản
Đối tượng | Lợi ích cụ thể |
---|---|
Người nuôi | Bán được giá cao hơn, dễ tiếp cận doanh nghiệp lớn, xây dựng uy tín lâu dài |
Doanh nghiệp | Dễ chứng minh chất lượng, đủ điều kiện xuất khẩu, truy vết nhanh khi có sự cố |
Người tiêu dùng | Biết rõ mình đang ăn gì, sản phẩm từ đâu, có an toàn không |
Nhà nước | Quản lý hiệu quả chuỗi cung ứng, chống hàng giả, gian lận thương mại |
Thách Thức Khi Triển Khai Truy Xuất Ở Việt Nam
-
Người nuôi nhỏ lẻ thiếu kỹ năng công nghệ, chưa quen ghi chép dữ liệu số.
-
Chi phí đầu tư ban đầu cao nếu áp dụng IoT, phần mềm chuyên biệt.
-
Thiếu sự liên kết giữa các mắt xích trong chuỗi cung ứng (từ nuôi đến chế biến).
-
Cần đào tạo, hỗ trợ kỹ thuật và chính sách khuyến khích từ Nhà nước.
Xu Hướng Tương Lai – Truy Xuất Toàn Chuỗi Là Tất Yếu
Trong thời đại số hóa và toàn cầu hóa, truy xuất nguồn gốc không còn là “ưu thế”, mà là chuẩn mực bắt buộc. Những xu hướng sắp tới bao gồm:
- Áp dụng truy xuất toàn chuỗi (end-to-end traceability) – ghi nhận xuyên suốt từ con giống đến tay người tiêu dùng.
- Tích hợp AI, Blockchain, IoT để tăng độ chính xác và minh bạch.
- Tạo ra sổ sức khỏe điện tử cho từng sản phẩm thủy sản.
Việt Nam hiện đang thúc đẩy mạnh mẽ việc truy xuất nhằm tuân thủ quy định IUU của EU, đồng thời nâng cao hình ảnh thủy sản Việt trên trường quốc tế. Công nghệ truy xuất nguồn gốc thủy sản không chỉ giúp bảo vệ người tiêu dùng, mà còn là công cụ chiến lược để doanh nghiệp, hợp tác xã và người nuôi tôm/cá tăng giá trị sản phẩm và mở rộng thị trường.
Nếu bạn đang hoạt động trong ngành thủy sản, hãy chủ động tìm hiểu và áp dụng truy xuất nguồn gốc ngay hôm nay. Minh bạch chính là sức mạnh bền vững của ngành thủy sản Việt Nam!