Tôm Bơi Lờ Đờ, Kéo Đàn: Nguyên Nhân Và Giải Pháp Khắc Phục

Hiện tượng tôm bơi lờ đờ và kéo đàn là một trong những dấu hiệu phổ biến cảnh báo tôm đang gặp vấn đề về môi trường, dinh dưỡng hoặc sức khỏe. Nếu không kịp thời phát hiện và xử lý, rất dễ dẫn đến thiệt hại lớn. Bài viết dưới đây, Thuốc Thủy Sản sẽ giúp người nuôi xác định đúng nguyên nhân và đưa ra hướng xử lý hiệu quả, đúng kỹ thuật.

Dấu hiệu nhận biết

• Tôm bơi lờ đờ chậm chạp, tụ lại thành từng đàn, không còn linh hoạt.
• Thường thấy kéo đàn gần bờ, tầng mặt vào sáng sớm hoặc chiều tối.
• Tôm giảm ăn, nổi đầu hoặc chết rải rác trong ao.

Nguyên nhân tôm bơi lờ đờ, kéo đàn

Thiếu oxy hòa tan (DO thấp)

• Nguyên nhân tôm bơi lờ đờ phổ biến nhất, xảy ra vào sáng sớm do tảo hô hấp mạnh ban đêm.
• DO thấp khiến tôm ngạt, nổi đầu, kéo đàn tìm oxy.

Cách kiểm tra: Dùng máy đo DO lúc 5–6h sáng. Nếu DO < 4 mg/L là nguy hiểm.

Xử lý:

• Mở quạt nước và sục khí sớm (từ 2–3h sáng).
• Bổ sung oxy viên và men vi sinh phân hủy đáy để tăng oxy hòa tan.

Khí độc trong ao: NH₃, H₂S, NO₂

• Do dư thừa thức ăn, phân tôm và xác tảo lắng đáy, tạo điều kiện phát sinh khí độc.
• NH₃ gây độc thần kinh, H₂S gây ngạt, ảnh hưởng gan tụy.

Cách kiểm tra: Dùng test nhanh đo NH₃, H₂S, NO₂. Nếu NH₃ > 0.25 mg/L cần xử lý ngay.

Xử lý:

• Giảm thức ăn, tăng men vi sinh xử lý đáy.
• Tạt Zeolite 2–3kg/1.000m³ nước để hấp thu khí độc.
• Thay 20–30% nước nếu khí độc vượt ngưỡng cho phép.

Tảo tàn – mất cân bằng hệ tảo

• Tảo phát triển dày khiến ban đêm tiêu thụ nhiều oxy.
• Khi tảo tàn đột ngột, pH giảm mạnh, gây sốc tôm.

Dấu hiệu:

• Nước ao chuyển màu bất thường (xám đục, xanh rêu đậm, nâu đen).
• pH dao động lớn giữa sáng – chiều (>0.5).

Xử lý:

• Tạt men vi sinh phân hủy xác tảo.
• Bổ sung khoáng để ổn định môi trường.
• Tuyệt đối không dùng thuốc diệt tảo mạnh gây sốc tôm.

Nhiễm bệnh phân trắng, gan tụy, vi khuẩn, EHP

Khi bị nhiễm vi khuẩn (Vibrio, EHP…), nấm hoặc virus sẽ có biểu hiện tôm bơi lờ đờ, kéo đàn, phân trắng.

Dấu hiệu kèm theo:

• Ruột tôm rỗng, phân trắng đứt khúc.
• Gan tụy nhợt, teo nhỏ, lột vỏ kém.

Xử lý:

• Tạt thảo dược sát khuẩn nhẹ hoặc nano bạc.
• Trộn men tiêu hóa, vitamin C, khoáng, beta-glucan tăng đề kháng.
• Xét nghiệm mẫu tôm nếu nghi nhiễm bệnh nguy hiểm.

pH ruột và pH nước bất ổn

• pH ruột tôm không ổn định → tôm tiêu hóa kém, giảm ăn.
• pH nước thay đổi đột ngột → gây stress, ảnh hưởng đến sức khỏe tôm.

Xử lý:

• Trộn men vi sinh + acid hữu cơ (lactic, formic…) vào thức ăn để ổn định pH ruột.
• Sử dụng Dolomite hoặc lân để điều chỉnh pH nước về mức 7.5 – 8.2.

Cách xử lý khi tôm bơi lờ đờ kéo đàn

Thời điểm phát hiện	Hành động ngay lập tức
Sáng sớm	Tăng cường quạt nước, sục khí, bổ sung oxy viên
Phân rải đáy, nước đục, tôm yếu	Giảm thức ăn, kiểm tra khí độc, tạt men vi sinh, thay nước nếu cần
Nghi nhiễm bệnh	Dừng ăn tạm thời, trộn thảo dược + vitamin + men ruột, gửi mẫu xét nghiệm

Có thể bạn quan tâm: Làm gì để tăng cường khả năng hấp thu dinh dưỡng ở tôm?

Cách phòng ngừa hiệu quả

• Quản lý thức ăn chặt chẽ, tránh dư thừa.
• Định kỳ bổ sung men vi sinh, khoáng, chất xử lý đáy.
• Kiểm tra các chỉ tiêu nước 2 lần/ngày (sáng – chiều).
• Luân phiên sử dụng các sản phẩm tăng đề kháng, ổn định tiêu hóa.

Tôm bơi lờ đờ, kéo đàn là dấu hiệu sớm cho thấy môi trường ao nuôi hoặc sức khỏe tôm đang gặp vấn đề. Người nuôi cần chủ động kiểm tra, xác định đúng nguyên nhân để xử lý kịp thời. Việc duy trì môi trường ao ổn định, bổ sung vi sinh và dinh dưỡng hợp lý là chìa khóa giúp đàn tôm khỏe mạnh, phát triển ổn định, giảm rủi ro thiệt hại.